ساختار گونه چگونه است؟

بخش میانی صورت یا midface از نظر آناتومی شامل استخوان بندی فک بالا و استخوان گونه و نسوج نرم و بافت چربی است که روی این منطقه قرار دارد و از نظر ظاهری این ناحیه(گونه) در بالا به چشم ، در پایین به خط افقی لب ها منتهی شده و از داخل به بینی و در دو طرف از خارج به گوشها منتهی می گردد و یکی از بخش های بسیار مهم و مؤثر در ایجاد یک صورت موزون و زیبا می باشد. این بخش از صورت که شامل استخوان فکی فوقانی (ماکزیلا) ، بخشی از استخوان فک تحتانی و استخوان های گونه در قسمت خارجی فوقانی می باشد ، توسط نسج همبندی و چربی ضخیمی پوشیده شده است که سبب گردیده پوست روی آن شاداب و کشیده به نظر آید.

جراحی گونه چیست؟

در کودکان و نوجوانان که عموماً دارای گونه های برجسته و پر می باشند صورت زیبا و شاداب و با نشاط به نظر می رسد با ورود به دوره میانسالی گونه به تدریج تحلیل رفته ، چروک افتاده و با کاهش حجم استخوان و نسج همبندی ناحیه ، و صاف شدن گونه ها ، بخش میانی صورت فرو رفته و با ریزش قسمت جانبی صورت در زیر استخوان گونه ها همراه می باشد. در گروهی از افراد به علت کوچک بودن استخوان گونه و یا فک فوقانی حفظ و نگهداری نسج همبندی و بافت چربی گونه ها در این بخش صورت بسیار ضعیف است و از اوایل جوانی با صاف شدن گونه ها صورت از نظر استخوان بندی کوچک و ضعیف به نظر میرسد. در این صورت چنانچه یک بینی بزرگ و یا چشم های درشت نیز وجود داشته باشد این عیب را بیشتر نمایان می سازد و بیمار بدون اطلاع درست از علل ایجاد عدم تعادل چهره صرفاً به انجام عمل بینی مبادرت می ورزد. اگر چه این عمل قادر به حل بخشی از مشکلات صورت فرد می باشد ولی تا زمانیکه ناحیه گونه اصلاح و تقویت نشود ، بیمار از نتیجه عمل بینی خود راضی نخواهد بود. لذا در افرادی که دارای صورت کوچک با استخوان بندی ضعیف و همچنین بینی ، لب ها و چشمان درشت می باشند، یکی از روش های متعادل سازی صورت انجام گونه گذاری و جراحی گونه مناسب می باشد.

افراد مناسب برای جراحی گونه

بیمارانی که نیاز به گونه گذاری و گونه سازی دارند عبارتند از افرادی که علیرغم داشتن گونه مناسب در جوانی با ورود به دوره میانسالی به علت تحلیل استخوان و نسوج همبندی این ناحیه و کاهش کلاژن سازی پوست و تحت تأثیر عوامل زیست محیطی نظیر قوه جاذبه و اشعه آفتاب به تدریج نسوج همبندی و چربی بخش میانی صورت از محل آناتومیکی خود خارج شده و به طرف پایین و داخل حرکت کرده و موجب صاف شدن گونه و ریزش ناحیه میانی صورت می شود . در این گروه از بیماران معمولاً قسمت خارجی صورت در ناحیه زیر گونه و زیر چشم ها گود می افتد و چین بین لب و بینی عمیق تر می گردد. پوست این ناحیه چروک های عمیق پیدا می کند و در نواحی زیر چشم و گونه چربی های صورت به شکل ناموزون و نا متقارن از زیر پوست بیرون می زند. با پیشرفت این پروسه به تدریج چهره شاداب و جوان فرد جای خود را به چهره افسرده و خسته می دهد که این خود یکی از نشانه های پیری است. اگر چه مراحل فوق در طی گذر عمر در همه افراد به تدریج اتفاق خواهد افتاد ، ولی عوامل زیر به عنوان فاکتورهای مؤثر در این امر می تواند این مسأله را به تأخیر و یا تعجیل بیندازد.

فاکتورهایی که افتادگی گونه را به تاخیر می اندازند:

1- وجود اسکلت قوی در بخش میانی صورت و پوست ضخیم و نسج همبندی محکم.

2- رعایت بهداشت پوست از اوایل کودکی و نوجوانی و استفاده از روش های پیشگیری از تحلیل استخوان و کاهش کلاژن سازی پوست.

3- پرهیز از چاق و لاغر شدن های مکرر و رژیم های غذایی غلط که منجر به کاهش وزن سریع می شود.

4- حفظ پوست صورت در مقابل اشعه آفتاب با استفاده از محافظ های فیزیکی و ضد آفتاب های مؤثر و مفید.

5- آبرسانی مرتب به پوست های خشک و شکننده و نازک.

6- کنترل بیماری های عمومی نظیر دیابت ، بیماری های هورمونی ، پرکاری و کم کاری تیروئید.

از سایر عوامل مؤثر در ایجاد ریزش گونه و بخش میانی صورت عبارتند از :

1- عوامل ژنتیکی و فامیلی

2- رژیم غذایی غلط

3- بی خوابی ، اضطراب ، افسردگی ، سیگار و مصرف الکل

4- کار در محیط آزاد و در معرض آفتاب و باد

5- عدم برخورداری از ساختمان گونه مناسب در جوانی

کاندیدا های گونه گذاری چه کسانی هستند؟

جراحی گونه یا گونه گذاری برای چه افرادی مناسب است

افراد جوان با ضعف استخوان گونه که بخش میانی صورت نامتعادل دارند و خواهان یک چهره جذاب و موزون هستند . و گروه افراد میانسال که به علت گذشت عمر دچار تحلیل استخوان و نسج همبندی گونه و ریزش بخش میانی صورت گردیده اند. اگر چه گونه گذاری یا جراحی گونه در همه افراد ذکر شده دارای تأثیری زیاد در ایجاد یک چهره جذاب و موزون می باشد لیکن تجربه نشان داده است که افرادی که دارای صورت هایی با مشخصات زیر می باشند نیز از این عمل نتیجه خوبی می گیرند.

1- صورت های کاملاً گرد که زوایای مناسب بین اجزاء مختلف آن موجود نمی باشد.

2- صورت های مربعی شکل که دارای فک تحتانی بزرگ می باشند که در این افراد اصلاح عدم توازن بخش میانی صورت و فک تحتانی تنها با گذاشتن گونه مناسب امکان پذیر است.

3- صورت های صاف و تخت (در نیمرخ) که بخش میانی صورت به علت ضعف نسوج چربی و همبندی فرو رفته است.

4- در افرادی که دارای چانه و گونه خیلی کوچک هستند.

5- افرادی که به علت حادثه یا تصادف دچار شکستگی یک طرفه یا دو طرفه صورت شده اند و دارای گونه و فک فوقانی فرورفته و نامتقارن هستند.

6- افرادی که عیوب مادرزادی صورت دارند و دچار تحلیل یک طرفه یا دو طرفه صورت شده اند.

روش های مختلف گونه گذاری

گونه گذاری روش های مختلفی دارد که در هر شخص بسته به نوع صورت و هدف انجام عمل این روش می تواند متفاوت باشد.در ادامه انواع روش های گونه گذاری را ذکر کرده ایم :

تزریق چربی در جراحی گونه

از سالیان قبل جراحان پلاستیک صورت به فکر افتاده اند که با تزریق چربی در ناحیه میانی صورت و گونه به برجسته سازی این ناحیه مبادرت نمایند. که در این روش با استفاده از بی حسی موضعی چربی از نواحی مختلف اندام خود شخص ، تهیه و پس از شستشوی و تغلیظ و سانتریفوژ نمودن آن در محل گونه ها تزریق می گردد. در این روش گرچه نتایج به دست آمده در ابتدا برای بیمار رضایت بخش است . ولی به علت جذب اکثر چربی تزریق شده به تدریج در 3 تا 6 ماه صورت بیمار به حالت اولیه برگشته و لذا در این روش بیمار هر 6 ماه تا یک سال می باید به طور مکرر چربی تزریق نماید.

تزریق ژل در جراحی گونه 

تزریق ژل های مصنوعی متفاوت از دیر زمان به عنوان یک راه حل آسان توسط جراحان برای گونه گذاری بیمار مورد استفاده قرار می گرفته ، لیکن تزریق ژل ها همواره با ایجاد عوارض و محدودیت هایی همراه بوده است.

که از آن جمله به موارد زیر می توان اشاره کرد:

1- حرکت ژل : در نسج همبندی زیر جلدی ژل به تدریج جا به جا شده و تحت تأثیر حرکات عضلات صورت و عوامل محیطی نظیر قوه جاذبه به طرف پایین حرکت کرده و از محل اصلی تزریق اولیه تغییر مکان می یابد که اصلاح این ضایعات بیمار را متحمل زحمات زیادی خواهد کرد و گاهی نیز غیر قابل جبران است.

2- حرکت و (مهاجرت) تکه ها یا (پارتیکلهای کوچک ژل) و جذب آن در سیستم عمومی بدن اثرات ناخواسته ای در پی خواهد داشت لذا تاکنون هیچ گونه ژلی برای تزریق در نسج همبندی تأییدیه لازم را از مراجع ذی صلاح بهداشتی و پزشکی جهان دریافت نکرده است و به هیچ وجه توصیه نمی شود.

انجام جراحی استخوان گونه 

یکی از روش های مؤثر برای ایجاد گونه مناسب جلو آوردن استخوان گونه است که گرچه روش پایدار و بسیار مؤثری است لیکن به علت خطرات ناشی از کار جراحی گونه در اطراف چشم و به علت اینکه استخوان گونه بخشی از ساختمان خارجی و تحتانی حدقه چشم را تشکیل می دهد مورد استقبال عموم جراحان پلاستیک فک و صورت واقع نشده است و امروزه کمتر مورد استفاده قرار می گیرد.

لیفت گونه (midface) 

یکی از روش های مؤثر و مفید برای اصلاح ریزش ناحیه میانی صورت و گونه ها انجام لیفتmidface به دو روش کلاسیک و آندوسکوپی می باشد.

در این عمل که از برش لیفت مانکن (پیشانی و ابرو) استفاده می شود با نخ های غیر قابل جذب ، نسوج نرم و چربی گونه به محل قبلی خود برگردانده شده و در محل فیکس می گردد . این روش اگر چه در اصلاح ریزش نسوج همبندی بخش میانی صورت و اصلاح خط بینی و لب بسیار مؤثر است لیکن برای بیمارانی که اندازه گونه آنها کوچک است و یا نسوج همبندی و چربی صورت تحلیل یافته است مفید نمی باشد و به علت محدودیت تکنیکی قادر به اصلاح 3 بعدی مشکلات گونه و midface نمی باشد و بهتر است در این موارد همزمان از پروتز گونه نیز استفاده شود.

پروتز گونه

با ایجاد تحول در چهره مانکن ها و مدل های سینمایی و همزمان با گرایش آنها به داشتن چهره جذاب تمایل به سمت برجسته نمودن اجزاء صورت در بخش میانی و بخش تحتانی صورت افزایش یافته به نحوی که اصطلاح Contour face به عنوان الگوی زیبایی امروزه بیشترین طرفدار را در میان الگوهای ژورنالیستی و مدل های زیبایی دارد که معنی آن داشتن چهره ای با زوایا و شکست های متعدد است از طرف دیگر با تکامل تکنیک مهندسی پزشکی و ساختن پروتزهای آناتومیکال مطابق با شکل استخوان های صورت و بهبود شرایط Biocomptibility یا سازگاری آنها در بدن و آسان بودن روش جراحی پروتزهای صورت ، استفاده از پروتز های متنوع صورت و گونه به عنوان یک روش پرطرفدار در جراحی پلاستیک در آمده است.

وجود پروتزهای مناسب با سایزهای متفاوت – سهولت انجام جراحی عدم نیاز به بیهوشی عمومی ، سازگار بودن این پروتزها با بدن و عدم دفع آنها توسط بدن و غیر قابل حس بودن آنها برای بیمار ، از جمله مزایای این روش جراحی است. به نحوی که امروزه با در دسترس بودن این گونه پروتز ها دیگر داشتن صورت متناسب و موزون امری دور از ذهن و یا خاص اقشار متمول اجتماع و ستارگان سینمایی نمی باشد و هر کس می تواند با انجام یک جراحی سبک و سرپائی صورت مناسب و دلخواه خود را به دست آورد.

اما باید توجه داشت که پروتز مورد استفاده از مارک های معتبر جهانی و دارای تأییدیه های بین المللی و در صورت امکان F.D.A (مؤسسه استاندارد مواد غذایی دارویی آمریکا) باشد. ثانیاً خواص زیر روی برگه راهنمای پروتز مشهود باشد.

1- جنس و ماده به کار رفته در پروتز

2- سازگار بودن آن با بدن و تضمین سلامت استفاده از آن

3- داشتن شکل آناتومیکی مناسب با گونه و ناحیه میانی صورت.

4- پروتز از نوع غیر صاف و با سطوح Nonsmooth یا Texture باشد تا سبب آزردگی استخوان نشود.